Marcin Szymański
Wreszcie worek się rozwiązał
Bardzo dobre wiadomości dla przedsiębiorców – po długim okresie wyczekiwania na uruchomienie środków pomocowych na lata 2014 – 2020, wreszcie worek się rozwiązał. W bieżącym roku uruchomiono ostatecznie pierwsze konkursy, a do końca roku ma być uruchomione wiele kolejnych. Co prawda do ideału jeszcze daleko – zwłaszcza w programach regionalnych ciągle czekamy na wiele aktów administracyjnych, które pozwolą na skorzystanie w pełni z naprawdę dużej puli środków dla Polski, co jest bardzo dobrą wiadomością po bezdotacyjnym roku 2014.
Na początek kilka uwag, które warto wziąć pod uwagę planując wykorzystanie środków pomocowych do realizacji planów rozwoju firmy, gdyż filozofia obecnej puli pomocy jest nieco inna niż ta z lat 2007-2013 (klikaj niebieskie plusy, aby rozwijać treść):
Badania i Rozwój (B + R)
Większość środków dla przedsiębiorców będzie przeznaczona na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań (produkty lub usługi) powstałych na bazie przeprowadzonych działań z zakresu Badań i Rozwoju (B + R), powstałych w firmie lub we współpracy z jednostkami naukowymi. Współpraca na linii nauka – gospodarka ma być wyraźnie promowana. Warto o tym pomyśleć planując rozwój firmy na najbliższe lata, zwłaszcza, że niezależnie od kwestii dodatkowego dofinansowania stwarza to szanse na szybszy rozwój przedsiębiorstwa. Dobrym pomysłem jest zaplanowanie rozwoju B + R w firmie samodzielnie lub we współpracy z jednostkami naukowymi zewnętrznymi.
Innowacyjność
INNOWACYJNOŚĆ to „magiczne słowo” obecnej 7 – letniej perspektywy. Praktycznie we wszystkich konkursach jest lub będzie wymagane, żeby w wyniku zgłaszanych projektów powstawały nowe produkty, usługi bądź technologie innowacyjne w wymiarze minimum krajowym (konkursy ogólnokrajowe) bądź regionalnym (konkursy regionalne w wymiarze województwa). Oczywiście innowacyjność na skalę międzynarodową jest jeszcze milej widziana i punktowana. Innowacyjność była ważna również przy okazji wcześniejszych programów dotacyjnych, ale teraz jest na nią położony szczególny nacisk.
Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS)
W nowej perspektywie postawiono na tzw. INNOWACYJNOŚĆ SEKTOROWĄ (ZOGNISKOWANĄ). W ogromnej większości konkursów ogólnokrajowych dofinansowane mają być jedynie te projekty, które wpisują się w tzw. KRAJOWE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE (KIS). Ich wykaz jest znany i dostępny od pewnego czasu.
Na poziomie województw ich odpowiednikiem mają być tzw. REGIONALNE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE (RIS). Każde województwo musi przygotować właściwą dla siebie listę RIS, uwzględniającą specyfikę i szanse rozwoju danego regionu. Praktycznie każdy projekt zgłaszany w konkursie regionalnym powinien wpisywać się w te regionalne specjalizacje. Na szczęście dla przemysłu kosmetycznego, produkty kosmetyczne znalazły się w Wykazie Krajowym KIS.
Ochrona Własności Przemysłowej
Duży nacisk kładzie się na tzw. ochronę Własności Przemysłowej (patenty, wzory, nieopatentowana wiedza techniczna itd.). Wymaga się, żeby wnioskodawca we wniosku odniósł się do kwestii czystości patentowej projektu (czy ją zbadał) oraz jak zamierza zagwarantować w/w prawa w zakresie wdrażanych rezultatów projektu (produktów, usług bądź technologii). Warto o tym pomyśleć już na etapie tworzenia strategii rozwoju firmy na rynku krajowym i rynkach zagranicznych.
Strategia Wejścia na Rynek
W każdym projekcie musi być przedstawiona dokładna strategia wejścia na rynek (krajowy i zagraniczne) z produktami będącymi wynikiem jego wdrażania. Należy wykazać się dokładną znajomością docelowego rynku, konkurencji, trendów rozwojowych itp. W wielu konkursach większość punktów w ocenie można uzyskać właśnie za wykazanie się w projekcie dobrą strategią marketingową i analizą rynku krajowego i międzynarodowych.
Mapa Pomocy Regionalnej
W obecnej perspektywie w zakresie pomocy na projekty inwestycyjne obowiązuje tzw. MAPA POMOCY REGIONALNEJ (załączona poniżej). Pokazuje ona, że przewidziane jest zróżnicowane wsparcie dla przedsiębiorstw z różnych rejonów kraju. Umieszczone przy każdym regionie wskaźniki procentowe pokazują, o jaki procent dofinansowania (dotacji) może się ubiegać firma, która realizuje projekt na danym terenie. jest to wskaźnik podstawowy, który dotyczy głównie firm z sektora dużych przedsiębiorstw. Ten wskaźnik może być powiększony odpowiednio o 20 % dla małych i o 10 % dla średnich przedsiębiorstw. Przykładowo – firma z Małopolski może otrzymać dotację w wysokości 35 % jeśli jest dużym przedsiębiorstwem, 45 % jeśli średnim i 55 % jeśli małym.
Preferencje dla przedsiębiorstw z mniej rozwiniętych regionów są symptomatyczne dla obecnej siedmioletniej perspektywy. Szczególnie dobre wieści są dla firm z województw wschodnich i z województwa świętokrzyskiego, dla których został stworzony specjalny Program operacyjny Polska Wschodnia. Firmy tam działające mogą się więc ubiegać dodatkowo (poza wszystkimi innymi możliwościami dla firm z całej Polski) o dofinansowanie z tego Programu. Ponadto podstawowy poziom dofinansowania dla czterech z tych województw (warmińsko – mazurskie, podlaskie, lubelskie i podkarpackie) wynosi 50 % (plus 20% i 10% odpowiednio dla firm małych i średnich).
Kolejna dobra wiadomość dla firm z tego obszaru – w ramach PO Polska Wschodnia zostały właśnie ogłoszone zasady konkursu (Faza I) w Działaniu PO PW 1.4 (WZÓR NA KONKURENCJĘ), opisywanym często, jako wyjątkowo ciekawy koncept. W II Fazie tego konkursu zwycięzcy z Fazy I będą mogli starować o dofinansowanie do 3 mln złotych (przy bardzo wysokim procencie dotacji j.w.). Jest więc o co walczyć.
Na drugim biegunie jest tu Warszawa i region warszawsko-zachodni, gdzie poziom dofinansowania jest zdecydowanie najniższy z całego kraju. Na pocieszenie dla firm z regionów o niższym wskaźniku dofinansowania możemy powiedzieć, że (przynajmniej na razie) w Programach Badawczo-Rozwojowych (B + R) dofinansowanie jest takie same dla wszystkich i zdecydowanie wyższe niż w programach inwestycyjnych. Bardzo zachęcamy do startu w konkursach B + R nie tylko ze względu na bardzo wysoki poziom dofinansowania (realnie mogący dochodzić w przypadku małych firm do ponad 90 % kosztów), ale i ze względu na możliwość wykorzystania rezultatów w kolejnych konkursach (np. inwestycyjnych lub rozwoju eksportu).
Przy planowaniu długofalowego wykorzystania środków pomocowych zarówno unijnych jak i krajowych (np. z NCBiR) warto na pewno wziąć pod uwagę fakt, że rodzaje konkursów układają się w pewną logiczną sekwencję dotyczącą etapów rozwoju nowych pomysłów lub rozwoju firmy jako takiej.
Ogłoszone już lub planowane do ogłoszenia w roku 2015 konkursy dotyczą kwestii „od pomysłu do przemysłu”, a w zasadzie „od pomysłu do rynku” (krajowego i zagranicznych). Mamy konkursy przeznaczone na dofinansowanie projektów B + R, budowy lub rozwoju laboratoriów badawczych, następnie projektów inwestycyjnych, ochrony własności przemysłowej, a wkrótce także wsparcia eksportu. Można wziąć udział w całej tej sekwencji lub tylko w jej częściach, w zależności od stopnia rozwoju i potrzeb firmy. Gama możliwości jest szeroka i każdy znajdzie coś dla siebie. Zachęcamy do ubiegania się o pomoc, bo takich możliwości jak obecnie być może już nie będzie.
Poniżej trochę szczegółów na temat ciekawszych konkursów, które już trwają lub zostaną otwarte w tym roku:
Działanie w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój PO IR 1.1.1 (badania realizowane przez przedsiębiorstwa)
- działanie typu B + R, bardzo ciekawe i wysoko dofinansowywane;
- do końca roku trwa nabór dla sektora MSP; dla dużych firm nabór odbywa się w październiku i listopadzie;
- minimalna wartość projektu dla MŚP – 2 mln złotych.
Dzialanie PO IR 3.2.1 (badania na rynek)
- program typowo inwestycyjny, szeroki zakres kosztów do dofinansowania;
- dedykowany jedynie dla MŚP;
- nabór do końca września;
- minimalna wartość projektu – 10 mln złotych.
Działanie PO IR 2.1 (Infrastruktura B + R przedsiębiorstw)
- działanie typu inwestycyjnego na rozbudowę laboratoriów B + R;
- nabór we wrześniu – październiku;
- minimalny projekt – 2 mln złotych.
Działanie PO IR 2.3.2 (bony na innowacje dla MSP)
- konkurs trwa do 30 grudnia;
- wartość projektu: 60 – 400 tys. złotych;
- dofinansowanie na zakup usług badawczych od jednostek naukowych.
Konkurs PO IR 3.2.2 (kredyt technologiczny)
- konkurs inwestycyjny;
- wartość minimalna projektu jeszcze nie podana;
- nabór: grudzień i styczeń.
KONKURSY NA ROZWÓJ EKSPORTU MAJĄ BYĆ OGŁOSZONE W IV KWARTALE B.R. NABORY POWINNY SIĘ ROZPOCZĄĆ W I KW. 2016 R. SZCZEGÓŁÓW JESZCZE NIE ZNAMY.
W konkursach regionalnych występują niskie progi finansowe dostępu, ale za to są ograniczenia w maksymalnej wartości dofinansowania. Są to konkursy dla mniejszych projektów. Poszczególne województwa są bardzo różnie przygotowane do konkursów w tym roku. Większość czeka jeszcze na odpowiednie akty administracyjne ogólnopolskie lub swoje wewnętrzne dokumenty. Na pewno należy śledzić strony internetowe jednostek odpowiedzialnych za wdrożenie środków pomocowych w danym regionie. Ciekawe konkursy są zapowiedziane m.in. w Wielkopolsce (konkurs inwestycyjny dla MŚP z alokacją ca 400 mln złotych) i na Śląsku (podobny konkurs z alokacją ca 200 mln złotych). W niektórych regionach (np. Wielkopolska) zapowiedziane są też konkursy na rozwój eksportu, ale tak naprawdę to wszystko będzie pewne po oficjalnym ogłoszeniu konkursów w regionach.
Sugerujemy dokładne śledzenie otwierających się możliwości w skali krajowej i regionalnej oraz korzystanie z nich właśnie teraz, kiedy cała pula środków jest kładziona na stół.